Χάνουν το δρόμο της αναζήτησης νέων αγορών οι εξαγωγείς αγροτοδιατροφικών προϊόντων, κυρίως οπωροκηπευτικών, νωπών και συσκευασμένων, μετά το αδιέξοδο που έχει προκαλέσει το ρωσικό εμπάργκο έναντι της Ε.Ε. Πηγές του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων εκφράζουν έντονο προβληματισμό για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί.
Εκτιμούν δε ότι η αναζήτηση, εδώ και τώρα, νέων πιθανών πελατών, εκτός των συνόρων, με σκοπό την απορρόφηση των προϊόντων μας, είναι ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, καθώς απαιτείται μεθοδική κινητοποίηση πολλών παραγόντων, κάτι που δεν φαίνεται να έχει οργανωθεί εν μέσω θέρους. «Θα έπρεπε ήδη να έχει γίνει προετοιμασία σε διπλωματικό επίπεδο, μέσω των πρεσβειών μας στο εξωτερικό, ούτως ώστε οι όποιες επαφές να μετουσιωθούν, συν τω χρόνω, σε εμπορικές πράξεις» αναφέρεται χαρακτηριστικά. Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, προσβλέποντας ακόμη και σε μακρινές αγορές, όπως η Ινδία, επιμένει στην ορθότητα της πολιτικής της, απορρίπτοντας τις κατηγορίες της αντιπολίτευσης για αποσπασματικές αντιδράσεις…
Δύσκολο εγχείρημα
Οπως εξηγούν, ωστόσο, οι πλέον αρμόδιοι για το θέμα, οι ίδιοι οι εξαγωγείς, μια μεγάλη αγορά για την Ελλάδα στα εν λόγω προϊόντα είναι, π.χ., η Γερμανία. Ωστόσο, αν χρειαζόταν μεγαλύτερες ποσότητες, θα είχε ήδη κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση, κατά συνέπεια δεν μπορούμε να προσβλέπουμε σε μια τέτοια περίπτωση. Υπογραμμίζουν παράλληλα πως το πρόβλημα είναι κοινό για την Ιταλία την Ισπανία και την Πορτογαλία, με αποτέλεσμα να έχουμε μεγάλο ανταγωνισμό.
Οπως τρέχουμε εμείς να βρούμε νέες αγορές, κατά τον ίδιο τρόπο τρέχουν και αυτές οι χώρες, ίσως δε με μεγαλύτερη ταχύτητα… Την ίδια ώρα, η Τουρκία, που εισάγει από την Ελλάδα, εξάγει και η ίδια αγροτικά προϊόντα στη Γερμανία και αλλού, εύλογα λοιπόν θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί τα δεδομένα της περιόδου για δικό της όφελος, χωρίς να εγγυάται κανείς πως θα ενδιαφερθεί να ενισχύσει τις εισαγωγές της στην παρούσα φάση.
Στο όλο σκηνικό πρέπει να συνυπολογίσουμε και άλλα παράπλευρα αρνητικά στοιχεία. Η Πολωνία, για παράδειγμα, μέσω της οποίας πήγαιναν τα προϊόντα μας στη Ρωσία, τώρα θίγεται και εκείνη οικονομικά. Η υπόθεση είναι περίπλοκη, σημειώνουν οι εξαγωγείς, και το να μιλάμε για άνοιγμα σε τρίτες αγορές ούτε πανάκεια είναι ούτε μπορεί να συντελεστεί και να έχει σημαντικό αποτέλεσμα από τη μια στιγμή στην άλλη…
«Βλέπουν» και Ινδούς…
Το θέμα της ανάπτυξης των εξαγωγών προς άλλες χώρες βρέθηκε στο επίκεντρο σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε χθες στο υπουργείο Εξωτερικών, με τη συμμετοχή υπηρεσιακών παραγόντων των υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης, Οικονομίας και Εξωτερικών, καθώς και εκπροσώπων παραγωγικών και εξαγωγικών φορέων. Στελέχη του ΥΠΕΞ εκτιμούσαν, σε θεωρητική βάση, πως η Ελλάδα στρέφεται, μεταξύ άλλων, σε αγορές όπως η Ινδία για τα προϊόντα που πλήττονται άμεσα. Παρεμπιπτόντως, όπως έγινε γνωστό στη «Ν», χθες ο Ινδός Sanjay Chandak, εκπρόσωπος μιας από τις μεγαλύτερες αγροτοδιατροφικές επιχειρήσεις της Ινδίας, με έδρα το Νέο Δελχί, φέρεται να επισκέφθηκε το Δήμο Βέροιας συνοδευόμενος από τον Σωτήρη Μπρανιώτη, επικεφαλής της Μπρανιώτη, εταιρείας που εξάγει αγροτικά προϊόντα στην Ινδία και άλλες ασιατικές αγορές. Στο πλαίσιο της επίσκεψης έγινε αναφορά στο ενδιαφέρον της Ινδίας για τα αγροτικά προϊόντα του Νομού Ημαθίας και ιδιαίτερα για το ροδάκινο, καθώς και η επιθυμία των Ινδών επιχειρηματιών του κλάδου για εισαγωγή κομπόστας από την περιοχή!
Στις 22 το Ευρωκοινοβούλιο
Εν αναμονή, πάντως, της εξειδίκευσης των μέτρων από την Ε.Ε. για τους ροδακινοπαραγωγούς και της επίμαχης συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 22/8, καλλιεργούνται προσδοκίες για επιπλέον ενισχύσεις με κρατικά κονδύλια στην περίπτωση που δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματα του κλάδου. Ο υφυπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Κούρκουλας, ο οποίος προήδρευσε της σύσκεψης της Τετάρτης, υπερασπίστηκε την προσπάθεια που καταβάλλει η ελληνική κυβέρνηση για την εξασφάλιση μιας όσο το δυνατόν μεγαλύτερης αποζημίωσης στο πλαίσιο του πακέτου για τους ευρωπαϊκούς ροδακινοπαραγωγούς, που εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 30 εκατ. ευρώ, και τόνισε ότι η Ελλάδα ασκεί υπεύθυνη εξωτερική πολιτική και συμμετέχει στις αποφάσεις απαντώντας έτσι στις ανησυχίες των εξαγωγέων.
Σύμφωνα με παράγοντες του υπουργείου, οι εναλλακτικές αγορές τρίτων χωρών μπορούν να ανοίξουν για τα ελληνικά προϊόντα μέσω της αναθεώρησης της δασμολογικής πολιτικής που εφαρμόζουν έναντι των εισαγωγών από την Ε.Ε., κάτι που μπορεί να διευκολυνθεί και από το γεγονός ότι οι τρίτες χώρες είδαν να διευρύνονται οι δικές τους εξαγωγικές δυνατότητες προς τη ρωσική αγορά. Η Ελλάδα ασκεί «υπεύθυνη εξωτερική πολιτική» και έτσι συμμετέχει στις αποφάσεις υποστήριξε ο κ. Κούρκουλας, ενώ οι παραγωγοί και εξαγωγείς εξέφρασαν ανησυχίες για τις συνέπειες των μέτρων.
Τι ειπώθηκε στη σύσκεψη
Περιγράφοντας, επιγραμματικά, τα σημαντικά σημεία αναφοράς της ενημερωτικής σύσκεψης στο ΥΠΕΞ, ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Βασίλης Κορκίδης, ο οποίος μετείχε σε αυτήν, έδωσε έμφαση στο ότι παρατηρείται επιδείνωση της κρίσης μετά τη σύγκληση του έκτακτου συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αναμένονται εξελίξεις στην υλοποίηση των κυρώσεων, παρά τις θεμελιώδεις διαφωνίες μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας, ενώ οι διαβουλεύσεις μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και Ευρωπαϊκής Ενωσης συνεχίζονται. Η εκτίμηση ζημιών, όπως είπε ο κ. Κορκίδης, θα ολοκληρωθεί εντός των ημερών τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Πρόσθεσε δε πως οι τιμές απόσυρσης των ροδάκινων και οι αποζημιώσεις στα υπόλοιπα οπωροκηπευτικά δεν καλύπτουν τις άμεσες οικονομικές απώλειες ούτε βεβαίως τις παράπλευρες απώλειες, οι οποίες δύσκολα στοιχειοθετούνται.
Επιδίωξη, βεβαίως, της ελληνικής κυβέρνησης είναι η μέγιστη δυνατή αποζημίωση από κοινοτικούς πόρους, ενώ προτεραιότητα αποτελεί η εξεύρεση νέων αγορών, με την άρση εξαγωγικών εμποδίων, την υπογραφή φυτο-υγειονομικών πρωτοκόλλων, την αμοιβαιότητα δασμών και την απλοποίηση της τελωνειακής νομοθεσίας. Το φυσικό αέριο, εξάλλου, σίγουρα απασχολεί την ελληνική πλευρά, αφού μεγάλο ποσοστό έχει ως πηγή τη Ρωσία. Ωστόσο, πιστεύεται ότι το όπλο της ενέργειας δεν θα χρησιμοποιηθεί από τη ρωσική πλευρά, η οποία θέλει να διατηρήσει την αξιοπιστία της. Εγινε σαφές, ακόμη, ότι η εξαίρεση της Ελλάδας από τα ρωσικά αντίμετρα δεν είναι εφικτή, διότι οφείλει αφενός να ευθυγραμμιστεί με τις κυρώσεις της Κομισιόν, αφετέρου δεν διακινδυνεύει την εταιρική της σχέση με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Το υπουργείο Εξωτερικών, κατέληξε ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, ελπίζει ότι το εμπορικό εμπάργκο θα περιοριστεί σε μια περιοδική κρίση και δεν θα εξελιχθεί σε εμπορικό πόλεμο διαρκείας μεταξύ Ευρώπης – Ρωσίας.
Στήριξη των παραγωγών
Την ίδια ώρα, η υφυπουργός Τύπου και κυβερνητική εκπρόσωπος Σοφία Βούλτεψη, αναφερόμενη σε συνέντευξή της στο Διαδίκτυο στο θέμα των αγροτικών αποζημιώσεων, κατέστησε σαφές ότι δεν ισχύει η πληροφορία πως τα ελληνικά ροδάκινα δεν περιλαμβάνονται στη λίστα αποζημιώσεων, την οποία ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Η πρώτη ανακοίνωση έγινε από τον Ευρωπαίο επίτροπο κ. Τσιόλος στις 11 Αυγούστου για τα ροδάκινα, που είναι το προϊόν με τη μεγαλύτερη κατανάλωση στη Ρωσία. Τα μέτρα θα συγκεκριμενοποιηθούν ακόμη περισσότερο από το Συμβούλιο των Εμπειρογνωμόνων, που συνεδρίασε την περασμένη Πέμπτη, ενώ στις 22 Αυγούστου η Ε.Ε. θα παρουσιάσει στα κράτη-μέλη το σχέδιο κανονισμού για τα ροδάκινα. Δεν επιτρέπεται, λοιπόν, ενώ όλα αυτά είναι γνωστά ή έπρεπε να είναι γνωστά, να δημιουργηθεί θέμα εκ του μη όντος ότι δεν περιλαμβάνονται τα ροδάκινα στη λίστα των αποζημιώσεων. Τα ροδάκινα ήταν μία κατηγορία από μόνα τους, με την οποία ασχολήθηκε η Ε.Ε. από τις 11 Αυγούστου».
«Να διαχωρίσει»
Για επιτακτική ανάγκη να διαχωρίσει η Ελλάδα τη θέση της «από την ανόητη και ανέξοδη λογική των κυρώσεων» έκανε λόγο ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας μετά τη συνάντηση που είχε χθες το απόγευμα με παραγωγούς της Ημαθίας και της Πέλλας. Ταυτόχρονα κατηγόρησε τους κ.κ. Σαμαρά και Βενιζέλο για την «καταστροφική για τα ελληνικά συμφέροντα κρίση» στις εμπορικές σχέσεις με τη Ρωσία, που -όπως υποστήριξε- «βυθίζει σε απόγνωση χιλιάδες παραγωγούς».
«Οι κυρώσεις της Ε.Ε. αποφασίστηκαν με τη σύμφωνη γνώμη της Ελλάδας. Δίχως την ελληνική συναίνεση, δεν θα μπορούσε να ληφθεί απόφαση στην Ε.Ε. για τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα το εμπάργκο και στα ελληνικά αγροτικά προϊόντα» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Αντιπολιτευτικά πυρά
Ωστόσο, συνεχίστηκαν χθες οι αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης για το θέμα των συνεπειών του ρωσικού εμπάργκο. Οι Ανεξάρτητοι Ελληνες τόνισαν σε δηλώσεις του εκπροσώπου τους Τέρενς Κουίκ πως «όταν η συγκυβέρνηση προπαγανδίζει ότι… κανονίζει για να αποζημιωθούν όλοι οι Ελληνες ροδακινοπαραγωγοί που έπαθαν ζημιά 40 εκατομμύρια ευρώ από το ρωσικό εμπάργκο, γνωρίζοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση δίνει 30 εκατομμύρια ευρώ για την αποζημίωση των ροδακινοπαραγωγών όλης της Ευρώπης, με αυτή την αριθμητική λογική, που δεν τη μαθαίνουν ούτε στο νηπιαγωγείο, είναι απόλυτα αντιληπτό το πώς οι υπουργοί ΝΔ – ΠΑΣΟΚ χειρίζονται την οικονομία του τόπου μας».
Ταυτόχρονα, συνάντηση με παραγωγικούς και εξαγωγικούς φορείς του ροδάκινου από τη Μακεδονία είχε χθες ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ Φώτης Κουβέλης. Μετά το τέλος της συνάντησης ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ δήλωσε: «Η Δημοκρατική Αριστερά από την πρώτη στιγμή τόνισε ότι απαιτείται άμεσα ένα σχέδιο διαχείρισης της κρίσης.
Παρ’ όλα αυτά μέχρι σήμερα κανένας συνολικός σχεδιασμός δεν υπάρχει από την ελληνική κυβέρνηση. Η κυβέρνηση οφείλει να διεκδικήσει την ενεργοποίηση της διαδικασίας αποζημιώσεων με κοινοτικούς πόρους. Η Ε.Ε., μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, μπορεί να διαθέσει αρχικά 420 εκατ. ευρώ, τα οποία έχει ως αποθεματικό ειδικά γι’ αυτές τις περιπτώσεις κρίσεων. Αναγκαίες είναι, επίσης, οι χρηματοδοτικές διευκολύνσεις για τους παραγωγούς και τις επιχειρήσεις που πλήττονται, καθώς και στοχευμένα μέτρα για όλη την εφοδιαστική αλυσίδα».
Κατάρτιση στρατηγικού σχεδίου
Τον κίνδυνο για μελλοντικό αποκλεισμό των ελληνικών προϊόντων από τη ρωσική αγορά, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια, επισημαίνει το Ελληνορωσικό Επιμελητήριο, που τάσσεται υπέρ των αποζημιώσεων Ελλήνων παραγωγών που επλήγησαν από το ρωσικό εμπάργκο, είτε μέσω κοινοτικών ή ακόμη και εθνικών πόρων, ενώ θεωρεί επιβεβλημένη την κατάρτιση ενός ευρωπαϊκού και εθνικού στρατηγικού σχεδίου αντιμετώπισης της εμπορικής κρίσης. «Αυτό το στρατηγικό σχέδιο έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι η Ρωσία έχει αρχίσει διαπραγματεύσεις με άλλες χώρες με στόχο τον ανεφοδιασμό της χώρας με προϊόντα (κυρίως αγροτικά) τα οποία μέχρι χθες προέρχονταν από ευρωπαϊκές χώρες και κυρίως την Ελλάδα. Αυτό, λοιπόν, μπορεί να σημαίνει το μελλοντικό αποκλεισμό των ελληνικών προϊόντων από τη ρωσική αγορά, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια».
Το Επιμελητήριο υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να γίνει αντιληπτό πως ελλοχεύει ο κίνδυνος για την Ευρωζώνη η σημερινή κρίση να παραγάγει και ενεργειακή κρίση, αφού μεγάλο μέρος της Ευρώπης τροφοδοτείται με ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο, ενώ κρίνεται ότι πέραν των άμεσων αρνητικών επιπτώσεων στις εξαγωγές και στον τουρισμό, αν υπάρξει περαιτέρω ένταση και παραταθεί χρονικά η κρίση μεταξύ Ρωσίας και Ευρώπης, θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις συνολικά στην ευρωπαϊκή οικονομία.
Το Επιμελητήριο σχεδιάζει να αναλάβει στο επόμενο χρονικό διάστημα μια σειρά πρωτοβουλιών για την αναζωογόνηση της ελληνορωσικής συνεργασίας όχι μόνο στον τομέα των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων (παραμένουν, ωστόσο, εκτός απαγόρευσης προϊόντα όπως ελαιόλαδο, κρασί και άλλα).
Θεωρείται επιβεβλημένη κατά το Ελληνορωσικό Επιμελητήριο η άμεση κινητοποίηση των αρμόδιων υπηρεσιών για τη διοχέτευση κατά το δυνατόν της αδιάθετης παραγωγής, όπως και η άμεση κατάρτιση ενός ευρωπαϊκού και εθνικού στρατηγικού σχεδίου αντιμετώπισης της εμπορικής κρίσης.
Παρεμβάσεις για αύξηση της αποζημίωσης στους ροδακινοπαραγωγούς
Δυνατότητες ώστε να αυξηθεί το ποσό της αποζημίωσης που αναλογεί στους Ελληνες ροδακινοπαραγωγούς διερευνά η ηγεσία του ΥΠΑΑΤ, καθώς ως φαίνεται το ποσό που τους αντιστοιχεί δεν ξεπερνά το 1/3 του συνολικού πακέτου μέτρων που έχει εξαγγείλει η Ε.Ε. για το συγκεκριμένο προϊόν – περίπου 30 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις. Εξάλλου, στη διάρκεια σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε χθες στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης (σε συνέχεια της σύσκεψης στο ΥΠΕΞ), με τη συμμετοχή του υπουργού Γιώργου Καρασμάνη, του αναπληρωτή υπουργού Πάρη Κουκουλόπουλου και εκπροσώπων των ροδακινοπαραγωγών, ο κ. Καρασμάνης διαβεβαίωσε τους εκπροσώπους των ροδακινοπαραγωγών ότι είχε και νέα τηλεφωνική επικοινωνία με τον επίτροπο Τσιόλος για το θέμα, όπου ζήτησε επιπλέον στήριξη στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών κανονισμών.
Κοινή εκτίμηση υπουργείου και φορέων είναι ότι μια ποσότητα της τάξης των 10.000 τόνων πρέπει άμεσα να αποσυμφορηθεί μέσω του προγράμματος της δωρεάν διανομής που χρηματοδοτείται και από την Ε.Ε, ώστε να ομαλοποιηθεί η αγορά. «Η Ελλάδα μπορεί να διαχειριστεί με εναλλακτικούς τρόπους απόσυρσης προϊόντων έως 40.000 τόνους», σύμφωνα με τον κ. Κουκουλόπουλο, ενώ οι παραγωγοί βάζουν στο τραπέζι και την πρόταση της χυμοποίησης. «Αν στη δωρεάν διανομή συμπεριληφθεί το μεταποιημένο προϊόν (χυμός ροδάκινου) τότε το πρόβλημα θα αντιμετωπιστεί άμεσα και αποτελεσματικότερα», τόνισε ο πρόεδρος της Κοινοπραξίας Συνεταιρισμών Ομάδων Παραγωγών νομού Ημαθίας Χρήστος Γιαννακάκης.
Σημειώνεται ότι από την Ε.Ε., η οποία αναμένεται να εξειδικεύσει τα μέτρα για ροδάκινα και νεκταρίνια στη συνεδρίαση της 22/8, έχει οριστεί ένα πλαίσιο αποζημίωσης 27 λεπτών το κιλό για να γίνει απόσυρση, κυρίως για δωρεάν διανομή σε κοινωφελείς οργανισμούς -διαδικασία που αρχίζει άμεσα-, ενώ η αντίστοιχη τιμή για τους μεμονωμένους παραγωγούς είναι 13,5 λεπτά το κιλό.
Στις διαπραγματεύσεις που γίνονται στις Βρυξέλλες η Ελλάδα διεκδικεί να τύχουν της ίδιας αποζημίωσης με τις οργανώσεις παραγωγών και οι μεμονωμένοι παραγωγοί, καθώς και συμπληρωματική ενίσχυση για την περίοδο πριν από την εμπορική κρίση, λόγω της υπερπαραγωγής που σημειώθηκε πανευρωπαϊκά. Αναφορικά με το ύψος της ζημιάς, αν και δεν δημοσιοποιήθηκαν τα επίσημα στοιχεία, οι πληροφορίες θέλουν τις αδιάθετες ποσότητες ροδάκινων να φθάνουν -και πιθανόν ξεπερνούν κατά ορισμένες εκτιμήσεις- τους 55.000 τόνους, που σημαίνει κατά τους υπολογισμούς κόστος σχεδόν 40 εκατ. ευρώ. Τα στοιχεία αυτά είναι στη διάθεση του ΥΠΑΑΤ και περιλαμβάνονται στο φάκελο προς την Ε.Ε. με τις ελληνικές διεκδικήσεις.
ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
