Ασφαλιστική μεταρρύθμιση πολλαπλών ταχυτήτων προωθεί η κυβέρνηση, καθώς το σχέδιο που είδε το φως της δημοσιότητας επιφυλάσσει διαφορετική αντιμετώπιση μεταξύ των ασφαλισμένων, αλλά και των ήδη συνταξιούχων. Αυτό προκύπτει από τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει η εφαρμογή των ποσοστών αναπλήρωσης της ανταποδοτικής σύνταξης για τους μελλοντικούς συνταξιούχους, αλλά και από τον επανυπολογισμό των συντάξεων των σημερινών συνταξιούχων.
Ουσιαστικά, με τον τρόπο αυτό ενισχύονται οι χαμηλές συντάξεις οι οποίες υπολογίζονται με συντάξιμο μισθό 1.200-1.400 ευρώ, ενώ «τιμωρούνται» με μικρότερη αναπλήρωση όσοι εργαζόμενοι έχουν μισθούς υψηλότερους από 1.500 ευρώ. Εάν στο συνολικό ποσό της τελικής σύνταξης συνυπολογιστεί και το κομμάτι της εθνικής σύνταξης των 384 ευρώ, που θα αποδίδεται σε όλους ανεξαρτήτως οικονομικών κριτηρίων, τότε η πριμοδότηση των χαμηλόμισθων εργαζομένων σε βάρος των υψηλόμισθων είναι ακόμη μεγαλύτερη. Επίσης, αξίζει να επισημάνουμε ένα ακόμη στοιχείο.
Στη χώρα μας ο υπολογισμός των συντάξεων γίνεται μαζί με τον φόρο που τους αναλογεί και τις κρατήσεις για την υγειονομική περίθαλψη. Συνεπώς, η τελική «καθαρή διαφορά» των πραγματικών ποσών που λαμβάνει ένας συνταξιούχος σε μια μεγαλύτερη σύνταξη από ό,τι σε μια μικρότερη είναι ακόμη πιο διευρυμένη. Τη διαμόρφωση μικρότερων ποσοστών αναπλήρωσης σε όσους έχουν υψηλότερο συντάξιμο μισθό αναγνωρίζουν τόσο η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας όσο και οι εμπειρογνώμονες του ασφαλιστικού, οι οποίοι όμως επισημαίνουν τον κίνδυνο απόκρυψης εισοδημάτων, καθώς δημιουργούνται «θεσμικά αντικίνητρα ασφάλισης» για εκείνους τους εργαζομένους που έχουν υψηλότερους μισθούς ή εισοδήματα και περισσότερα χρόνια ασφάλισης.
Αναπλήρωση και «τιμωρία»
Σύμφωνα με το σχέδιο Κατρούγκαλου, προτείνονται 10 αυτοτελείς κλίμακες αναπλήρωσης με ποσοστά που κυμαίνονται από 0,80% έως και 2%. Ουσιαστικά μέχρι τα 27 χρόνια ασφάλισης και έως τα 8.100 ένσημα η πρόταση Κατρούγκαλου ευνοεί τους ασφαλισμένους και αρχίζει σταδιακά να τους «τιμωρεί» περίπου από τα 28 χρόνια ασφάλισης μέχρι και τα 40 ή 42 έτη ασφάλισης, που αντιστοιχούν σε αριθμό ενσήμων από 8.101 έως και 12.600 ένσημα.
Στελέχη των ασφαλιστικών ταμείων συγκρίνοντας τα ποσοστά αναπλήρωσης του ν.3863/ 0 (Λοβέρδου-Κουτρουμάνη) με τα ποσοστά αναπλήρωσης του σχεδίου Κατρούγκαλου, επισημαίνουν ότι το πλεονέκτημα του νόμου Λοβέρδου-Κουτρουμάνη βρίσκεται στο ότι το τελικό ποσό της σύνταξης καθορίζεται για όλα τα έτη με βάση τον τελευταίο συντελεστή που αντιστοιχεί στο τελευταίο πλήρες έτος ασφάλισης.
Ετσι, για παράδειγμα κάποιος που είναι ασφαλισμένος στο ΙΚΑ με 40 χρόνια ασφάλισης θα έχει σύνταξη που θα ισοδυναμεί με ποσοστό αναπλήρωσης 1,5% και για τα 40 χρόνια ασφάλισης (ν.3863/10, αρθρ.3, παρ.1).
Αντίθετα, στο σχέδιο Κατρούγκαλου οι υψηλές κλίμακες με ποσοστά αναπλήρωσης από 1,55% έως και 2% θα υπολογίζονται μόνο για τα τελευταία 10-12 χρόνια ασφάλισης, δηλαδή από το 30ό έτος έως το 40ό-42ο έτος ή από τα 9.000 ένσημα έως τα 12.000 ένσημα-12.600 ένσημα. Αυτή είναι και η ουσιώδης διαφορά ανάμεσα στα δύο συστήματα των ποσοστών αναπλήρωσης των συντάξεων. Αυτός είναι και ο αντικειμενικός λόγος με βάση τον οποίο οι εμπειρογνώμονες του ασφαλιστικού εκτιμούν ότι τα ποσοστά αναπλήρωσης στους υψηλόμισθους μπορεί να κυμαίνονται από 58%-60%, με αποτέλεσμα να έχουμε νέες μειώσεις στις κύριες συντάξεις, τουλάχιστον έως και 10%.
Βέβαια, αξίζει να επισημάνουμε ότι λόγω της οικονομικής κρίσης, της δραματικής μείωσης των μισθών, της επέκτασης της μερικής απασχόλησης και της ύπαρξης εκατοντάδων χιλιάδων μακροχρόνια ανέργων άνω των 50 ετών, οι οποίοι δεν μπορούν να συμπληρώσουν ούτε καν 30 με 35 χρόνια ασφάλισης, το σχέδιο Κατρούγκαλου ευνοεί αυτές τις ομάδες των εργαζομένων, σε αντίθεση με όσα ισχύουν στον νόμο Λοβέρδου-Κουτρουμάνη.
335.000 εκκρεμότητες
Ενα από τα σημαντικότερα προβλήματα στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων αφορά στο πώς θα υπολογιστούν οι συντάξεις που είναι σε εκκρεμότητα, δηλαδή οι συντάξεις που καθυστερούν να εκδοθούν. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των εργαζομένων στα ασφαλιστικά ταμεία, μέχρι τον Οκτώβριο του 2015 υπήρχαν ήδη «παγωμένες» 334.529 αιτήσεις συντάξεων κύριων, επικουρικών και εφάπαξ. Για τις εκκρεμείς περιπτώσεις το σχέδιο του υπουργείου Εργασίας προβλέπει ότι «εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης κρίνονται, ως προς τον τρόπο υπολογισμού της δικαιούμενης σύνταξης κατά τους κανόνες που ίσχυαν σε έκαστο φορέα κατά την 31.12.2014» (αρθρ. 48, παρ. 1).
Με τη διάταξη αυτή έχουμε ουσιαστικά έναν αυθαίρετο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων που είναι σε αναμονή και δεν έχουν καταβληθεί στους δικαιούχους με ευθύνη της πολιτείας. Ουσιαστικά, οι 334.529 δικαιούχοι συντάξεων που περιμένουν να πάρουν τη σύνταξή τους χωρίζονται σε δύο κατηγορίες με αποκλειστικό κριτήριο τον χρονικό προσδιορισμό. Ετσι, με άλλον τρόπο θα υπολογιστούν οι συντάξεις των δικαιούχων που κατέθεσαν τις αιτήσεις τους μέχρι τις 31-12-2014 και με εντελώς διαφορετικό τρόπο όσοι κατέθεσαν τις αιτήσεις τους από την Πρωτοχρονιά του 2015 και μετά.
naftemporiki.gr
