Με το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης αλλάζει άρδην η συνολική εικόνα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, όπως διαμορφώθηκε τις τέσσερις τελευταίες δεκαετίες. Το νέο ασφαλιστικό περιέχει σαρωτικές ενοποιήσεις όλων των ταμείων κύριας ασφάλισης σε ένα υπερ-ταμείο με ταυτόχρονη ενοποίηση όλων των επικουρικών μαζί με τα ταμεία που χορηγούν το εφάπαξ.
Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης δραστικές αλλαγές και αυξήσεις στις ασφαλιστικές εισφορές όλων των ασφαλισμένων, μέσα από τις οποίες θα προκληθούν νέες σοβαρές απώλειες εισοδήματος σε μισθωτούς, αμειβόμενους με μπλοκάκι, ελεύθερους επαγγελματίες και επιστήμονες, βιοτέχνες-καταστηματάρχες, δικηγόρους, γιατρούς, μηχανικούς και αγρότες.
Στον πυρήνα της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης βρίσκεται η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για τον κλάδο κύριας σύνταξης, η οποία θα έχει ως βάση υπολογισμού της ποσοστό 20% επί των πάσης φύσεως αποδοχών των εργαζομένων. Η διάταξη αυτή αφορά τους πάντες. Από τους μισθωτούς και τους ελεύθερους επαγγελματίες – επιστήμονες μέχρι και τους αμειβόμενους με μπλοκάκι.
Ταυτόχρονα προδιαγράφονται νέες μειώσεις στις υψηλές κύριες συντάξεις, στις επικουρικές και στα εφάπαξ, καθώς και στα μερίσματα που χορηγούν τα μετοχικά ταμεία για τα οποία στο εξής καταργείται κάθε χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Εκτός από την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, για τον κλάδο σύνταξης προβλέπονται αυξήσεις ασφαλιστικών εισφορών και για τον κλάδο της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ, του ΟΓΑ και του ΕΤΑΑ. Καταργείται η διάκριση «παλαιών πριν από το 1992» και νέων «μετά το 1993» ασφαλισμένων που προσδιόριζε εδώ και 24 χρόνια βασικές νομοθετικές διατάξεις του ασφαλιστικού συστήματος.
Ορισμένες από τις διατάξεις όπως ο υπολογισμός του μερίσματος των δημοσίων υπαλλήλων έχουν αναδρομική ισχύ από την 1/1/2016, άρα θα προκαλέσουν και νέες αναδρομικές περικοπές, ενώ οι περισσότερες θα εφαρμοστούν από την 1/1/2017.
Ενα υπερ-ταμείο κύριας ασφάλισης για όλους
Από 1.1.2017, οπότε και αρχίζει η λειτουργία του ως φορέα κύριας κοινωνικής ασφάλισης, εντάσσονται στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ( ΕΦΚΑ) αυτοδίκαια όλοι οι υφιστάμενοι φορείς κύριας κοινωνικής ασφάλισης. Στο νέα υπερ-ταμείο εντάσσονται το ΝΑΤ και ο ΟΓΑ, αλλά εξακολουθούν να διατηρούν αυτοτελή νομική προσωπικότητα για την άσκηση των μη ασφαλιστικών τους αρμοδιοτήτων τους, δηλαδή για το προνοιακό κομμάτι. Ο ΕΦΚΑ αποτελείται από 1 (ένα) κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών, στον οποίο εντάσσονται, σύμφωνα όλα τα υπόλοιπα ταμεία με ξεχωριστούς τομείς, κλάδους και λογαριασμούς.
Ενοποιούνται τα επικουρικά με τα ταμεία πρόνοιας
Το ΕΤΕΑ μετονομάζεται σε «Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών» αποκαλούμενο εφεξής ΕΤΕΑΕΠ. Το ΕΤΕΑΕΠ συγκροτούν δύο (2) κλάδοι, οι οποίοι λειτουργούν με οικονομική και λογιστική αυτοτέλεια: α) κλάδος επικουρικής ασφάλισης και β) κλάδος εφάπαξ παροχών, στους οποίους παρακολουθούνται αυτοτελώς οι εισφορές κάθε κλάδου. Τα ταμεία που εντάσσονται είναι τα εξής:
Το Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ) με τους Τομείς του. Το Ταμείο Πρόνοιας Ιδιωτικού Τομέα (ΤΑΠΙΤ) με τους τομείς του. Ο κλάδος πρόνοιας του Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης Προσωπικού Εργαζομένων στα ΜΜΕ (ΕΤΑΠ – ΜΜΕ) με τους τομείς του. Ο κλάδος πρόνοιας του Ταμείου Ασφάλισης Υπαλλήλων Τραπεζών και Επιχειρήσεων Κοινής Ωφέλειας (ΤΑΥΤΕΚΩ) με τους Τομείς του. Ο κλάδος πρόνοιας του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολουμένων (ΕΤΑΑ) με τους Τομείς του. Το Ταμείο Πρόνοιας Αξιωματικών Εμπορικού Ναυτικού (ΤΠΑΕΝ). Το Ταμείο Πρόνοιας Κατωτέρων Πληρωμάτων Εμπορικού Ναυτικού (ΤΠΚΠΕΝ). Ο Ειδικός Λογαριασμός Πρόνοιας προσωπικού του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ.
Εθνική σύνταξη 384 ευρώ με 20 έτη ασφάλισης
Η εθνική σύνταξη χορηγείται χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και ορίζεται σε τριακόσια ογδόντα τέσσερα (384) ευρώ μηνιαίως εφόσον έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης. Το ποσό της εθνικής σύνταξης μειώνεται κατά 2% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται των 20 ετών, μέχρι τα 15 έτη ασφάλισης, που αποτελούν προϋπόθεση για την καταβολή της. Σε περίπτωση σώρευσης πολλών κύριων συντάξεων χορηγείται μία εθνική σύνταξη. Στην περίπτωση συνταξιούχου ή δικαιούχου μιας πλήρους σε ποσό σύνταξης και μιας μειωμένης κύριας σύνταξης, το ποσό της χορηγούμενης εθνικής σύνταξης είναι πλήρες. Σε περίπτωση συνταξιούχου ή δικαιούχου δύο μειωμένων κύριων συντάξεων, καταβάλλεται το ποσοστό της εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε κάθε μία απ’ αυτές, εφόσον το άθροισμά τους είναι μικρότερο ή ίσο με το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης.
Ανταποδοτική σύνταξη με βάση όλο τον εργάσιμο βίο
Ως συντάξιμες αποδοχές για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού μέρους σύνταξης κύριας ασφάλισης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού του βίου. Ο μέσος αυτός όρος υπολογίζεται ως το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών διά του συνολικού χρόνου ασφάλισής του.
Ασφαλιστικές εισφορές στο 20% για όλους
Για μισθωτούς δημόσιου και ιδιωτικού τομέα: Από την ημέρα δημοσίευσης του νόμου, το συνολικό ποσοστό εισφοράς κύριας σύνταξης ασφαλισμένου μισθωτού και εργοδότη ορίζεται σε 20% επί των πάσης φύσεως αποδοχών των εργαζομένων, με εξαίρεση τις κοινωνικού χαρακτήρα έκτακτες παροχές λόγω γάμου, γεννήσεως τέκνων, θανάτου και βαριάς αναπηρίας και κατανέμεται κατά 6,67% σε βάρος των ασφαλισμένων και κατά 13,33% σε βάρος των εργοδοτών, συμπεριλαμβανομένου από 1.1.2017 και του Δημοσίου και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.
Για αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες: ΟΑΕΕ: Από 1.1.2017, το ποσοστό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς για τον κλάδο κύριας σύνταξης, που καταβάλλουν τα πρόσωπα, παλαιοί και νέοι ασφαλισμένοι κατά τη διάκριση του ν. 2084/1992, τα οποία υπάγονται ή θα υπάγονταν σύμφωνα με τις γενικές ή ειδικές ή καταστατικές διατάξεις, όπως ίσχυαν ως την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ, ανέρχεται μηνιαίως σε ποσοστό 20%.
ΕΤΑΑ: Ειδικά για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους κατά τη διάκριση του ν. 2084/1992, τα οποία υπάγονται ή θα υπάγονταν σύμφωνα με τις γενικές ή ειδικές ή καταστατικές διατάξεις, όπως ίσχυαν ως την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, στην ασφάλιση του ΕΤΑΑ, καθώς και για τους οικονομολόγους ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ και εγγεγραμμένους στο Οικονομικό Επιμελητήριο, το ποσοστό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς για τον κλάδο κύριας σύνταξης ανέρχεται μηνιαίως σε ποσοστό 14% για τα πρώτα δύο (2) έτη από την πρώτη τους υπαγωγή στην ασφάλιση, σε ποσοστό 17% για τα επόμενα τρία (3) έτη και σε ποσοστό 20% για το διάστημα μετά το 5ο έτος της υπαγωγής τους στην ασφάλιση.
Οι ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών – ΟΓΑ
Το ύψος της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς για τους ήδη ασφαλισμένους, καθώς και τους μελλοντικούς ασφαλισμένους που είναι κατ’ επάγγελμα αγρότες ορίζεται από την 1.1.2022 σε ποσοστό 20%, αυξανόμενο σταδιακά από την 1.7.2015 έως την 1.1.2022 ως εξής:
α. Από 1.7.2015 έως 31.12.2016 το ύψος της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς κλάδου κύριας σύνταξης αυξάνεται κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες και διαμορφώνεται σε ποσοστό 10%, επί των υφισταμένων κατά τη δημοσίευση του νόμου ασφαλιστικών κατηγοριών. β) Από 1.1.2017 και εφεξής οι υφιστάμενες ασφαλιστικές κατηγορίες καταργούνται και το ποσό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς υπολογίζεται ως ποσοστό επί του φορολογητέου εισοδήματος.
Η μεταβατική περίοδος 5 ετών για τους αγρότες (2017-2022)
Από 1.1.2017 και έως 31.12.2017 το ποσοστό των μηνιαίων ασφαλιστικών εισφορών επί του φορολογητέου εισοδήματος διαμορφώνεται σε 14%. Για το διάστημα από 1.1.2018 και έως 31.12.2018 το ύψος της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς διαμορφώνεται σε ποσοστό 16%, από 1.1.2019 και έως 31.12.2019 αυξάνεται σε ποσοστό 18%, από 1.1.2020 και έως 31.12.2020 διαμορφώνεται σε ποσοστό 19%, από 1.1.2021 και έως 31.12.2021 διαμορφώνεται σε ποσοστό 19.5% και από 1.1.2022 και εντεύθεν διαμορφώνεται στο τελικό ποσοστό 20%.
Οι νέες εισφορές για τον κλάδο υγείας
Από την 1.1.2017, η ασφαλιστική εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης των μισθωτών και των όλων των άλλων κατηγοριών των ασφαλισμένων που υπάγονται στον ΕΟΠΥΥ ορίζεται σε ποσοστό 7,10% επί των πάσης φύσεως αποδοχών και κατανέμεται κατά ποσοστό 6,45% για παροχές σε είδος, εκ του οποίου 2,15% βαρύνει τον ασφαλισμένο και 4,30% βαρύνει τον εργοδότη, και ποσοστό 0,65% για παροχές σε χρήμα, εκ του οποίου 0,40% βαρύνει τον ασφαλισμένο και 0,25% βαρύνει τον εργοδότη.
Οι εισφορές υγείας για ελεύθερους επαγγελματίες – αυτοαπασχολούμενους
Από την 1.1.2017, η ασφαλιστική εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης των ελεύθερων επαγγελματιών, των ανεξάρτητα απασχολούμενων, ορίζεται σε ποσοστό 6,95% επί του ασφαλιστέου εισοδήματός τους, όπως αυτό ορίζεται στο άρθρο 39, βαρύνει εξ ολοκλήρου τους ασφαλισμένους και κατανέμεται κατά ποσοστό 6,45% για παροχές σε είδος και ποσοστό 0,50 % για παροχές σε χρήμα.
Τι θα ισχύσει για τους ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ
Ειδικά για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους, σύμφωνα με τη διάκριση του ν. 2084/1992, που υπάγονται ή θα υπάγονταν σύμφωνα με τις γενικές ή ειδικές ή καταστατικές διατάξεις, όπως ίσχυαν ώς την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, στην ασφάλιση του ΕΤΑΑ, καθώς και για τους οικονομολόγους ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ και εγγεγραμμένους στο Οικονομικό Επιμελητήριο, η μηνιαία ελάχιστη βάση υπολογισμού επί της οποίας υπολογίζεται το προβλεπόμενο ποσοστό εισφοράς αντιστοιχεί στο 70% (410,2 ευρώ) επί του εκάστοτε προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών. Για όλους αυτούς τους ασφαλισμένους από την 1.1.2017, η ασφαλιστική εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης ορίζεται για τα δύο πρώτα χρόνια από την πρώτη τους υπαγωγή στην ασφάλιση σε ποσοστό 4,87% επί του ασφαλιστέου εισοδήματος και κατανέμεται κατά ποσοστό 4,52% για παροχές σε είδος και ποσοστό 0,35% για παροχές σε χρήμα. Για τα επόμενα τρία χρόνια ασφάλισης ορίζεται σε ποσοστό 5,91% επί του ασφαλιστέου εισοδήματος και κατανέμεται κατά ποσοστό 5,48% για παροχές σε είδος και ποσοστό 0,43% για παροχές σε χρήμα.
Μεταβατικό στάδιο για τους ασφαλισμένους στον ΟΓΑ
Ιδίως σε ό,τι αφορά στην ασφάλιση των αγροτών, η ασφαλιστική εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης αυξάνεται σταδιακά από 1.1.2016 έως 31.12.2018 ως εξής:
α. Από 1.1.2016 έως 31.12.2016 σε ποσοστό 3,61% επί των υφιστάμενων κατά τη δημοσίευση του νόμου ασφαλιστικών κατηγοριών και κατανέμεται κατά ποσοστό 3,35% για παροχές σε είδος και ποσοστό 0,26% για παροχές σε χρήμα.
β. Από 1.1.2017 έως 31.12.2017 η ασφαλιστική εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης των προσώπων αυτών ορίζεται σε ποσοστό 4,73% επί του ασφαλιστέου εισοδήματος και κατανέμεται κατά ποσοστό 4,39% για παροχές σε είδος και ποσοστό 0,34% για παροχές σε χρήμα.
γ. Από 1.1.2018 έως 31.12.2018 η ασφαλιστική εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης ορίζεται σε ποσοστό 5,84% επί του ασφαλιστέου εισοδήματος και κατανέμεται κατά ποσοστό 5,42% για παροχές σε είδος και ποσοστό 0,42% για παροχές σε χρήμα.
δ. Από 1.1.2019 έως 31.12.2019 η ασφαλιστική εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης ορίζεται σε ποσοστό 6,95% επί του ασφαλιστέου εισοδήματος και κατανέμεται κατά ποσοστό 6,45% για παροχές σε είδος και ποσοστό 0,50% για παροχές σε χρήμα.
«Ταβάνι» στις συντάξεις
Πλαφόν στα ανώτατα όρια συντάξεων. Σύμφωνα με το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, το ανώτατο όριο εισοδήματος από συντάξεις για όσους λαμβάνουν περισσότερες από μία σύνταξη θα είναι 3.088 ευρώ μικτά για το σύνολο των συντάξεων, από 3.680 ευρώ που είναι σήμερα. Το ανώτατο όριο για τη μία σύνταξη θα είναι στα 2.304 ευρώ από 2.773 ευρώ που είναι σήμερα.
Η βάση υπολογισμού των εισφορών
Το ποσοστό 20% για ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ, καθώς και τα ποσοστά που αφορούν τους ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ υπολογίζονται επί του μηνιαίου εισοδήματος, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα, από την ασκούμενη δραστηριότητά τους κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος. Για ασφαλισμένους που είναι μέλη προσωπικών εταιρειών ως ετήσιο εισόδημα νοείται το πηλίκο της διαίρεσης του συνολικού μερίσματος της εταιρείας διά του ποσοστού συμμετοχής εκάστοτε μέλους σε αυτή. Στις περιπτώσεις μιας οικογενειακής επιχείρησης στην οποία απασχολούνται σύζυγοι ή τέκνα, οι εισφορές για κάθε ένα μέλος υπολογίζονται με βάση το κατώτερο ασφάλιστρο που υπολογίζεται επί του κατώτατου μισθού των 586 ευρώ.
Καταβολή ανά τακτά διαστήματα
Οι ασφαλιστικές εισφορές των ασφαλισμένων που προέρχονται από τον ΟΑΕΕ, το ΕΤΑΑ και τον ΟΓΑ, ελευθέρων επαγγελματιών και εμμίσθων, καταβάλλονται εντός των προβλεπόμενων από τις οικείες διατάξεις προθεσμιών και σύμφωνα με την ισχύουσα για κάθε φορέα διαδικασία μέχρι 31.12.2016. Από 1.1.2017 οι ασφαλιστικές εισφορές των ασφαλισμένων, ελευθέρων επαγγελματιών και εμμίσθων, που έως την έναρξη ισχύος του νέου νόμου υπάγονταν στην ασφάλιση του ΟΓΑ, του ΟΑΕΕ και του ΕΤΑΑ, καταβάλλονται ανά τακτικά περιοδικά διαστήματα, που ορίζονται με απόφαση του υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Εάν δεν εξοφληθούν εγκαίρως οι ασφαλιστικές εισφορές θεωρούνται καθυστερούμενες και βαρύνονται με τις νόμιμες προσαυξήσεις.
EKAΣ: Nέο ανώτατο πλαφόν τα 7.972 ευρώ
Σύμφωνα με το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο το ΕΚΑΣ χορηγείται ως εξής:
α. Για συνολικά ποσά εισοδήματος από συντάξεις (κύριες και επικουρικές) μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα ή βοηθήματα και μέχρι επτά χιλιάδες διακόσια δεκαέξι (7.216,00) ευρώ καταβάλλεται επίδομα διακόσια τριάντα (230) ευρώ μηνιαίως.
β. Για συνολικά ποσά εισοδήματος από επτά χιλιάδες διακόσια δεκαέξι ευρώ και ένα λεπτό (7.216,01) και μέχρι
του ποσού των επτά χιλιάδων εννιακοσίων εβδομήντα δύο (7.972,00) ευρώ καταβάλλεται ποσό μηνιαίου επιδόματος (ΕΚΑΣ) σύμφωνα με τα παρακάτω:
1. Από επτά χιλιάδες διακόσια δεκαέξι ευρώ και ένα λεπτό (7.216,01) ευρώ και μέχρι του ποσού των επτά χιλιάδων πεντακοσίων δεκαοκτώ (7.518,00) ευρώ ποσό εκατόν εβδομήντα δύο ευρώ και πενήντα λεπτών (172,50).
2. Από επτά χιλιάδες πεντακόσια δεκαοκτώ ευρώ και ένα λεπτό (7.518,01) και μέχρι του ποσού των επτά χιλιάδων επτακοσίων είκοσι (7.720,00) ευρώ, ποσό εκατόν δεκαπέντε (115,00) ευρώ.
3. Από επτά χιλιάδες επτακόσια είκοσι ευρώ και ένα λεπτό (7.720,01) και μέχρι του ποσού των επτά χιλιάδων εννιακοσίων εβδομήντα δύο ευρώ (7.972,00) ποσό πενήντα επτά ευρώ και πενήντα λεπτών (57,50).
Μετοχικά ταμεία: Καταργείται κάθε χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό
Αποκλείεται οποιαδήποτε μεταφορά πόρων από τον κρατικό προϋπολογισμό, με εξαίρεση τους πόρους έκτακτης χρηματοδότησης των μερισμάτων των εν δυνάμει μερισματούχων, των οποίων οι αιτήσεις εκκρεμούν κατά την έναρξη ισχύος του νέου νόμου. Στο εξής η χορήγηση παροχών από το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων (ΜΤΠΥ), αρμοδιότητας του υπ. Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, καθώς και τα Μετοχικά Ταμεία Στρατού, Αεροπορίας και Ναυτικού, αρμοδιότητας του υπ. Εθνικής Άμυνας, χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τις καταθέσεις των μετόχων και από τα περιουσιακά στοιχεία των ταμείων.
Από 1/1/2016 αναδρομικές μειώσεις στα μερίσματα
Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι τα δικαιούμενα από το ΜΤΠΥ μερίσματα όσων έχουν εξέλθει της υπηρεσίας μέχρι την προηγούμενη της δημοσίευσης του νόμου αναπροσαρμόζονται με απόφαση του Δ.Σ. του ΜΤΠΥ, με βάση τον νέο τύπο υπολογισμού του μερίσματος, και τα στοιχεία του προσωπικού μητρώου των μετόχων. Το συγκεκριμένο ταμείο σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2016 παρουσιάζει έλλειμα 286,5 εκατ. ευρώ. Εκτιμάται ότι το μέρισμα θα μειωθεί έως και 30%.
Κατάργηση αγγελιόσημου
Με το άρθρο 38 παρ. 9 η κυβέρνηση προχωρά στην κατάργηση του αγγελιόσημου που αποτελεί βασικό οικονομικό πόρο για το σύνολο των επιχειρήσεων του τύπου (έντυπου-ηλεκτρονικού).
naftemporiki.gr